آشنایی با هنر پَچ‌وُرک و ریشه‌های آن در فرهنگ ایرانی
کلمه پَچ‌وُرک که این روزها تلفظ و شناختش برای بسیاری از ما سؤال شده، فرم نوشتاری تلفظ کلمه انگلیسی Patchwork است. این واژه که در زبان فارسی به تکه‌دوزی و وصله دوزی ترجمه می‌شود، در اصل مفهومی بسیار وسیع‌تر را تداعی می‌کند. ما در مجموعه زییین، محصولات متعددی را با بهره‌گیری از این تکنیک خلق می‌کنیم و به همین خاطر در این پست بر آنیم تا قدری بیشتر این تکنیک را بشناسیم و در مورد آن با شما همراهان همیشگی صحبت کنیم.
پچورک بگوییم یا تکه‌دوزی؟
کلمه پچورک که ترجمه تحت‌اللفظی آن را می‌توان «وصله‌کاری» گفت، به طیف وسیع‌تری از تکنیک‌های ساخت اشیا اشاره دارد، در حالی که تکه‌دوزی یا وصله دوزی صرفاً به انجام این کار از طریق دوختن اشاره دارد. پس بهتر است که این تکنیک را وصله‌کاری یا همان پچورک بخوانیم.
معنی تکنیکی واژه پچورک
پچورک هنر اتصال مواد مختلف به یکدیگر برای به وجود آوردن یک شیء یکپارچه است. اشیایی که با تکنیک‌های مختلف کلاژ، اسمبلاژ و پاستیش ساخته می‌شوند عمدتاً محصولات پچورک به حساب می‌آیند.
پیدایش اولین پچورک ها
هنر پچورک، هنری اصیل در سرزمینمان ایران است. یکی از منحصربه‌فردترین و زیباترین نمونه‌های پچورک در تاریخ هنر ایرانی، شلوارهای بانوان زرتشتی است که از وصله دوزی نوارهای باریک و رنگی پارچه‌های مختلف به یکدیگر پدید می‌آمد. نمونه دیگر و بسیار محبوب آن برای ما ایرانی‌ها، همانا لحاف‌های چهل‌تکه مادربزرگانمان است. به جز این‌ها، هنر اصیل و زیبای تکه‌دوزی نیز یکی از نمونه‌های کهن و ریشه‌دار این هنر در سرزمینمان ایران است.
اولین پچورک ها ماحصل بهره‌وری و استفاده بهینه از متریال توسط هنرمندان و صنعتگران رشته‌های مختلف هنری بودند. هنرمندانی که مشغول به تولید یک محصول بودند، گاهی بخشی از مواد اولیه یا محصول نهایی‌شان اضافه می‌آمد، به همین خاطر برای پرهیز از اسراف، مواد باقیمانده را با تکنیک‌های مختلف به هم وصل می‌کردند و آثار جدیدی را به وجود می‌آوردند.
پچورک هنر دوستدار محیط‌زیست
همان‌طور که بالاتر گفته شد، پچ‌ورک‌های اولیه ماحصل بهره‌وری از مواد باقیمانده از تولیدات قبل بودند. می‌دانیم که مواد اولیه بسیاری از هنرهای ایرانی به‌سختی و پس از طی فرایندهای بسیار به دست می‌آید. به همین خاطر دور ریختن آن‌ها نه‌تنها باعث هدر رفت سرمایه که باعث اسراف در وقت و انرژی می‌شود. از طرفی نیز این اتلاف با تولید زباله و حذف موادی از طبیعت باعث آسیب به محیط‌زیست می‌شود.
پچورک هنر تنوع‌ها
یکی از ویژگی‌های جالب‌توجه پچورک ها آن است که در قالب یک شیء تنوع چشمگیری از متریال، طرح‌ها، پترن‌ها، رنگ‌بندی‌ها را به مخاطب عرضه می‌کنند. افرادی که به هنر پچورک و محصولات آن علاقه دارند همواره به این موضوع به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چیزها تأکید دارند که با خرید یک شیء گویی صاحب چندین شیء زیبای هنری شده‌اند.
فرش‌های شگفت‌انگیز پچورک
هنگامی که بحث پچورک مطرح می‌شود، فرش یکی از جذاب‌ترین بسترهای آن است. دلیل این موضوع آن است که فرش اصیل ایرانی، به خاطر زحمت و هزینه تولید بالایی که دارد، همواره ارزش مادی بالایی دارد. برای همین بسیاری از افرادی که همواره بین دو یا سه طرح و سبک فرشی مرددند، فرش‌های پچورک را انتخاب می‌کنند، زیرا که با خرید یک فرش صاحب چندین قطعه فرش شده و از زیبایی‌شان لذت می‌برند.
پچورک ها بهترین انتخاب برای دکوراسیون‌های تلفیقی
بهترین شیئی که می‌تواند کلمه تلفیق را نشان بدهد، همانا پچورک است. پچورک ها با ترکیب چندین طرح و سبک هنری تلفیقی زیبا و هماهنگ از آثار هنری را پدید می‌آورند. دکوراسیون‌های مدرن و تلفیقی بهترین زمینه‌هایی هستند که می‌تواند زیبایی تحسین‌برانگیز فرش‌های پچورک را به نمایش بگذارند.
فرش‌های پچورک زییین
ما در مجموعه زییین تنوع گسترده‌ای از انواع فرش‌های پچورک را برای ارائه به مخاطبانمان آماده کرده و ارائه می‌کنیم. در این کالکشن هم فرش‌های پچورک ساده وجود دارد، هم فرش‌های پچورک اُوِرداید (به معنی دوباره رنگ شده). فرش‌های پچورک اورداید، فرش‌هایی هستند که پس از کلاژ شدن با یک لایه رنگ شفاف، دوباره رنگ رزی می‌شوند تا رنگ همه فرش‌ها با هم هماهنگ شود و انسجامی رنگی در آن پدید آید. نوع دیگری از آثار کالکشن فرش‌های پچورک زییین، فرش‌هایی هستند که موتیف‌های مختلفی نظیر برگ، خمسه، انار، کفتان و … نقش‌مایه اصلی و مرکزی آن‌هاست و روی آن با خطوط کالیگرافیک نقاشی شده است.
شما همراهان عزیز و همیشگی برای بازدید از فرش‌های پچورک زییین می‌توانید به شعب مختلف این مجموعه و فرش حیدریان یا وب‌سایت این مجموعه‌ها مراجعه کنید.
